Światło niebieskie
Kiedy czytamy lub słyszymy o negatywnym wpływie światła niebieskiego na zdrowie człowieka zastanawiamy się czy to nie wyimaginowany wróg, stworzony w celu marketingowej zachęty do zakupu nowych okularów, leków na sen czy choćby ostatnio - nowego kremu do twarzy? Naukowcy od wielu lat badają wpływ promieniowania niebieskiego na cykl biologiczny, wydzielanie hormonów, funkcjonowanie układu nerwowego, procesy widzenia i oddziaływanie na skórę. Czym zatem jest światło niebieskie i dlaczego wokół niego tyle pytań?
Światło niebieskie HEV (High Energy Visible Light, długość fal 400-500 nm) – jest częścią promieniowania słonecznego, a także składową widm wielu źródeł sztucznych (np. ekrany monitorów, oświetlenie nowej generacji), z którymi coraz częściej mamy do czynienia począwszy od samych narodzin. Doniesienia naukowe mówią nam zarówno o pozytywnym, jak i negatywnym wpływie promieniowania niebieskiego na organizm człowieka. Zatem kiedy unikać światła niebieskiego, a kiedy sięgnąć po jego dobroczynne działanie?
Według aktualnej wiedzy światło niebieskie, w szczególności to naturalne, ma pozytywny wpływ na koncentację i sprawność umysłową, na samopoczucie osób cierpiących na depresję sezonową oraz na poprawę jakości snu osób starszych. W skórze zmniejsza stan zapalny (trądzik, łuszczyca), działa bakteriobójczo (Propionibacterium acnes) i grzybobójczo (Malassesia). Badania wskazują także na korzyści w zastosowaniu światła niebieskiego w leczeniu blizn przerosłych, keloidów i chorób skóry przebiegających ze zwłóknieniem.
Niestety znacznie więcej doniesień naukowych stwierdza negatywny wpływ światła niebieskiego na żywe organizmy. Przede wszystkim promieniowanie niebieskie ma destrukcyjne działanie na siatkówkę oka, zaburza rytm biologiczny, gospodarkę hormonalną i związane z tym samopoczucie dzieci oraz osób starszych.
Ostatnie badania w zakresie biologii skóry donoszą, że HEV dociera do skóry, tkanki podskórnej oraz naczyń krwionośnych, przyczyniając się do powstawania wolnych rodników i czyni w skórze tak samo duże lub nawet większe szkody niż promienie UVA i UVB. Światło niebieskie penetruje skórę głębiej niż promienie UV. Badania potwierdzają, że promieniowanie niebieskie wywołuje w skórze wewnątrzkomórkowy stres oksydacyjny i związaną z nim cytotoksyczność, równolegle zmniejsza antyoksydacyjne zdolności komórek skóry (fibroblastów), nasila nadmierną produkcję melaniny i uszkodzenie włokien kolagenowych. Skutkiem tych procesów jest nadmierne powstawanie wolnych rodników, przebarwień skóry, utrata jej elastyczności i przyspieszenie procesów fotostarzenia.
Badania wskazują, że różne długości fal światła niebieskiego mogą mieć różnorodny wpływ na procesy biologiczne zachodzące w organizmie. Niemniej należy pamiętać, że twarz, która jest eksponowana na promieniowanie niebieskie niemal przez kilkanaście godzin na dobę, jest szczególnie narażona na jego negatywne oddziaływanie. Do decyzji zostaje oddalenie się od monitora komputera, telefonu czy sztucznych źródeł światła lub stosowanie okularów i kremów z filtrami chroniącymi przed destrukcyjnym działaniem promieniowania niebieskiego.