Nawilżanie: podstawa pielęgnacji każdej skóry
Utrata wody przez skórę jest jednym z najistotniejszych problemów współczesnej kosmetologii. Brak prawidłowego nawilżenia skóry prowadzi do zmian naturalnego płaszcza hydrolipidowego, przez co skóra staje się sucha, popękana, pokryta drobnymi zmarszczkami, ponad to jest ona mniej sprężysta a przez to mniej odporna na wszelkie uszkodzenia.
Woda, która nie jest zatrzymywana w skórze, szybko paruje. Skóra wytworzyła naturalny sposób zatrzymujący wodę w naskórku i spowalniający proces jej parowania. Rolę tę pełni naturalny czynnik nawilżający (NMF - Natural Moisturing Factor). Jest on mieszaniną, w skład której wchodzą między innymi takie substancje jak kwas moczowy, mocznik, aminokwasy, pyrolidonowy kwas karboksylowy, cukry, mleczan sodu, kolagen, keratyna. Składniki te zapewniają utrzymanie prawidłowej zawartości wody w skórze zapewniając jej odpowiednie napięcie i elastyczność.
Kluczową rolą w pielęgnacji każdej skóry jest jej prawidłowe nawilżenie odpowiednio dobranymi do tego substancjami. Preparaty nawilżające stosowane w codziennej pielęgnacji odbudowują i wzmacniają funkcjonowanie bariery naskórkowej, zwiększając tym samym zawartość wody w warstwie rogowej naskórka. Dzienna utrata wody przez skóry wynosi ok 500 ml. Rolą preparatów nawilżających jest utrzymanie jej zawartości w skórze w granicach 10-30%.
Preparaty nawilżające można podzielić na środki okluzyjne a więc takie, które wzmacniają barierę naskórkową poprzez tworzenie na powierzchni skóry hydrofobowego filmu. Substancje te dodatkowo utrudniają parowanie wody przez co jest ona zatrzymywana w warstwie rogowej naskórka. Do substancji tych zaliczamy: wazelinę, oleje mineralne, parafinę, silikony, tłuszcze oraz woski. Druga grupa substancji nawilżających to tak zwane humektanty, a więc preparaty przyciągające wodę do warstwy rogowej naskórka, zwykle jest to woda pochodząca z niżej leżącej skóry właściwej. Należy jednak pamiętać, że substancje te mogą powodować zwiększoną przezskórną utratę wody w przypadku sprawnie działającej bariery naskórkowej. Do substancji tych zaliczamy: glicerynę, kwas hialuronowy, mocznik, glikol propylenowy, żelatynę, miód, sorbitol. Trzecią grupę substancji nawilżających stanowią emolienty. Są to substancje „wypełniające” pęknięcia i ubytki w warstwie rogowej naskórka, przez co odbudowują barierę naskórkową. Do tej grupy zaliczamy takie substancje jak oleje mineralne, lanolina, ceramidy, silikony, estry kwasów tłuszczowych, alkohole tłuszczowe.
Wśród preparatów nawilżających możemy się spotkać z dwiema głównymi ich formami. Mogą one występować bądź w postaci kremów, które są emulsjami typu woda–w-oleju lub lotionów a więc emulsji typu olej-w-wodzie, co zapewnia im lżejszą konsystencję.
Dobór odpowiedniego preparatu nawilżającego zależy od typu skóry. Osoby ze skórą suchą powinny aplikować na skórę silny produkt nawilżający o właściwościach okluzyjnych, a jednocześnie pełniący rolę emolientu. Natomiast osoby ze skórą tłustą powinny wybierać preparaty nawilżające o lekkiej konsystencji np. w postaci lotionów, raczej o typie humektantu niż środka okluzyjnego. Również skóra trądzikowa wymaga odpowiedniego nawilżania, zwłaszcza preparatami o konsystencji lotionów.
dr n. med. Olga Warszawik
dermatolog, wenerolog